PhilosophiePhilosophie

Bibliographie

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Technik / Technologie (U - Z) - Teilhard de Chardin, Pierre (Ba - Be)

* Ulmer, K., Wahrheit, Kunst und Natur bei Aristoteles. Ein Beitrag zur Aufklärung der metaphysischen Herkunft der modernen Technik, Tübingen 1953.

* Ulrich, O., Technikfolgen und Parlamentsreform. Plädoyer für mehr parlamentarische Kompetenz bei der Technikgestaltung, in: Aus Politik und Zeitgeschichte. Beilage zur Wochenzeitung "Das Parlament" v. 9.5.1987, S. 15-25.

* Ulrich, O., Technik und Herrschaft. Vom Handwerk zur verding­lichten Blockstruktur industrieller Produktion, Frankfurt/M. 1977, Frankfurt/M. 1979.

* Unseld, G., Maschinenintelligenz oder Menschenphantasie? Ein Plädoyer für den Ausstieg aus unserer technisch-wissenschaftlichen Kultur, Frankfurt/M. 1992.

* Ure, A., The Philosophy of Manufactures, London 1835.

* Vattimo, G., Postmoderne und Technologie, in: Logos, N.F. 3/1, 1996.

* Verbeek, P.-P., De dingen doorzien. Het technologisch ontsluiten van de natuur, in: Filosofie & Praktijk, 17/3, 1996.

* Verbeek, P.-P., De grens van de mens. Over techniek, ethiek en de menselijke natuur, Rotterdam 2011.

* Verbeek, P.-P., Technologie voorbij de mens. Naar een antropologie en ethiek van het posthumanisme, in: Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte, 1/2009.

* Verstraeten, G., Gerechtigheid als paradigma. Ethisch antwoord op metafysische aanspraken van economen en technologen, Leuven/­Amersfoort 1995.

* Vester, F., Neuland des Denkens. Vom technokratischen zum kybernetischen Zeitalter, Stuttgart 1980, München 1984, München 1998.

* Vicente, K., The Human Factor. Revolutionizing the Way People Live with Technology, New York 2004.

* Vietta, S., Heideggers Kritik am Nationalsozialismus und an der Technik, Tübingen 1989.

* Villwock, J., Technik und Mythologie. Bd. III: Wüstengänge, Bd. IV: Offenbarungsräume, Hamburg 2002.

* Vischer, W., Zur Unterscheidbarkeit von Technikfolgenabschätzung und Technikbewertung, in: Logos, 4/1998.

* Visvanathan, S., A Carnival for Science. Essays on Science, Technology, and Development, Oxford 1997.

* Vlot, A., Cultural Diversity and Technological Development, in: Philosophia Reformata, 2001.

* Vogel, M., Durch Technik gutzumachen, was Technik frevelte. Zur Polyvalenz der “Technik” bei Theodor W. Adorno, Marburg 2011.

* Volpi, F., Warum praktische Philosophie? Zum Problem der Sinnorientierung im Zeitalter der Technik, in: G. Figal & J. Grondin & D.J. Schmidt (Hrsg.), Hermeneutische Wege. Hans-Georg Gadamer zum Hundertsten, Tübingen 2000.

* Völz, H., Wissen, Erkennen, Information. Allgemeine Grundlagen für Naturwissenschaft, Technik und Medizin, Aachen 2001.

* Vries, G. de, Ethische theorieën en de ontwikkeling van medische technologie, in: Kennis & Methode, 13, 1989, S. 278-294.

* Vries, G. de, Zeppelins. Over filosofie, technologie en cultuur, Amsterdam 1999.

* Vries, M.J. de, Introducing Van Riessen’s Work in the Philosophy of Technology, in: Philosophia Reformata, 75/1, 2010, S. 2-9.

* Vries, M.J. de, Science, Technology, and Society. A Methodological Perspective, in: M.J. de Vries & A. Tamir (Hrsg.), Shaping Concepts of Technology. From Philosophical Perspective to Mental Images, Dordrecht 1997.

* Vries, M.J. de & Tamir, A., Shaping Concepts of Technology: What Concepts and how to Shape Them, in: M.J. de Vries & A. Tamir (Hrsg.), Shaping Concepts of Technology. From Philosophical Perspective to Mental Images, Dordrecht 1997.

* Wachtel, E., To an Eye in a Fixed Position: Glass, Art, and Vision, in: J.C. Pitt (Hrsg.), New Directions in the Philosophy of Technology, Dordrecht 1995.

* Wächter, Ch. e.a., Technik gestalten. Interdisziplinäre Beiträge zur Technikforschung und Technologiepolitik, München 1998.

* Waite, G., Nietzsche's Corps/e: Aesthetics, Politics, Prophecy, or, the Spectacular Technoculture of Everyday Life, 1995.

* Wajeman, J., Technik und Geschlecht. Eine feministische Technik­debatte, Frankfurt/M. 1994.

* Waldenfels, B., Umdenken der Technik, in: W.Ch. Zimmerli (Hrsg.), Technologisches Zeitalter oder Postmoderne, München 1988, S. 199-211.

* Waldman, T., Some Beneficial and Detrimental Effects of Techno­logy upon Contemporary Societies. A Study in Social Philosophy, in: W. Krawietz & A.A. Martino & K.I. Winston (Hrsg.), Technischer Imperativ und Legitimationskrise des Rechts. Technical Imperative and the Crisis of the Legitimacy of Law, Berlin 1991.

* Walgrave, J.H., Techniek en humanisme, in: Kultuurleven, 1958, S. 325-336.

* Walters, G.J., Communication and the Third Industrial Revolution. Technology and the End of Work, in: L.H. Ehrlich & R. Wisser (Hrsg.), Karl Jaspers' Philosophie. Gegenwärtigkeit und Zukunft / Karl Jaspers's Philosophy. Rooted in the Present, Paradigm for the Future. Fourth International Jaspers Conference Boston, Massachussetts, 10-16 August 1998, Würzburg 2003.

* Walther, Ch., Ethik und Technik. Grundfragen, Meinungen, Kontroversen, Berlin/New York 1992.

* Walther-Klaus, E., Begriffsbestimmungen der Technik, in: A. Menne (Hrsg.), Philosophische Probleme von Arbeit und Technik, Darmstadt 1987.

* Walther-Klaus, E., Zum Begriff "Technik". Arbeitsergebnisse eines Seminars, in: E. Walther-Klaus (Hrsg.), Logisches Philosophieren. Festschrift für Albert Menne zum 60. Geburtstag, Hildesheim/Zürich/New York 21988, S. 167-175.

* Wanke, J., Die Herausforderung der Humanbiotechnologie durch Ethik und Theologie, in: N. Knoepffler & D. Schipanski & St.L. Sorgner (Hrsg.), Humanbiotechnologie als gesellschaftliche Herausforderung, Freiburg 2005.

* Weber, J. (Hrsg.), Interdisziplinierung? Zum Wissenstransfer zwischen den Geistes-, Sozial- und Technowissenschaften, Bielefeld 2010.

* Wechsler, D., Leben, Tod und personale Identifikation. Eine philosophische Begegnung mit der Technologie der Zukunft, in: Philosophia Naturalis, 1/2004.

* Wegner, G., Freiheit, Kreativität, Gemeinschaft. Schöpferische Ordnungen in Arbeitswelt, Technik und Religion, Münster 2001 (Forum Religion und Sozialkultur, 3).

* Weichselbaumer, K., Intentionalität in Technologie und teleolo­gischer Erklärung, in: Philosophie des Geistes - Philosophie der Psychologie / Philosophy of Mind - Philosophy of Psychology, Wien, S. 76-78 (Schriftenreihe der Wittgenstein-Gesellschaft, Bd. XI).

* Weihe, C., Kultur und Technik. Ein Beitrag zur Philosophie der Technik, Leipzig 1935.

* Weihe, C., Philosophie der Technik, in: Jahrbuch der Schopenhauer-Gesellschaft, 21, 1934.

* Weis, K. (Hrsg.), Was ist Zeit? Zeit und Verantwortung in Wissenschaft, Technik und Religion, München 1995.

* Weiß, U., Operative Wissenschaft und Naturbeherrschung, in: A. Menne (Hrsg.), Philosophische Probleme von Arbeit und Technik, Darmstadt 1987.

* Weks, L.J., The Oil in the Machine: Jacques Ellul on Human Techniques in the Technological Society, in: F. Ferré & C. Mitcham (Hrsg.), Research in Technology and Philosophy, Bd. IX, Greenwich (Conn.) 1989, S. 155-170.

* Welsch, W., Die Postmoderne in Kunst und Philosophie und ihr Verhältnis zum technologischen Zeitalter, in: W.Ch. Zimmerli (Hrsg.), Technologisches Zeitalter oder Postmoderne, München 1988, S. 36-72.

* Wenzel, W., Spuren der Erkenntnis. Mathematische Konzepte der Kultursemiotik im wissenschaftlichen Technikdiskurs, Berlin 2006.

* Wenzl, A., Die Technik als philosophisches Problem, München 1946 (Kultur und Politik, H. 2).

* Werber, N., Die Rolle der Technik beim Denken der Zukunft, in: Merkur, 629/630, 2001.

* Westermann, B., Anthropomorphe Maschinen. Grenzgänge zwischen Biologie und Technik seit dem 18. Jahrhundert, München 2011.

* Weyembergh, M., Entre politique et technique, Paris 1991.

* Weyembergh, M., La critique de l'utopie et de la technique chez J. Ellul et H. Jonas, in: Tijdschrift voor de studie van de Verlichting en van het Vrije Denken, Conservatisme en Techniek, 17, 1989.

* White, L., Medieval Technology and Social Change, Oxford 1962 [Die mittelalterliche Technik und der Wandel der Gesellschaft, München 1968].

* White, L., Technology and Invention in the Middle Ages, in: Speculum, 15, 1940.

* White, L., Technikfolgen-Abschätzung aus der Sicht eines Historikers, in: M. Dierkes e.a. (Hrsg.), Technik und Parlament. Technikfolgen-Abschätzung: Konzepte, Erfahrungen, Chancen, Berlin 1986, S. 47-71.

* Wiedemann, P.M., Wahrnehmungsmuster von technischen Risiken in der Gesellschaft, in: Jahrbuch für Christliche Sozialwissenschaften, 37, 1996.

* Wildiers, N.M., De zin van de techniek, Amsterdam 1958.

* Wildiers, N.M., Natuurwetenschap, techniek en Teilhard, in: Kultuurleven, 1965, S. 359-367.

* Willer, J., Unstimmigkeiten im Begründungsentwurf Hugo Dinglers, in: A. Menne (Hrsg.), Philosophische Probleme von Arbeit und Technik, Darmstadt 1987.

* Winnacker, E.-L., Die gesellschaftliche Verantwortung angesichts neuer humanbiotechnischer Möglichkeiten, in: N. Knoepffler & D. Schipanski & St.L. Sorgner (Hrsg.), Humanbiotechnologie als gesellschaftliche Herausforderung, Freiburg 2005.

* Winner, L., Autonomous Technology, Cambridge (Mass.) 1977.

* Winner, L. (Hrsg.), Democracy in a Technological Society, 1993.

* Winner, L., The Whale and the Reactor. A Search for Limits in an Age of High Technology, Chicago/London 1986.

* Winner, L., Upon Opening the Black Box and Finding It Empty. Social Constructivism and the Philosophy of Technology, in: J.C. Pitt & E. Lugo (Hrsg.), The Technology of Discovery and the Discovery of Technology, 1991.

* Winterling, F., Beziehungen zwischen Technik und Gesellschaft im utopischen Denken, in: H. Sachsse (Hrsg.), Technik und Gesell­schaft, 3 Bde., Pullach/München 1974-76; hier: Bd. I.

* Wit, D. de, The Shaping of Automation. A Historical Analysis of the Interaction between Technology and Organization 1950-1985, Diss., Hilversum 1994.

* Witzleben, F., Wissenschaft und Technik als Gegenstände der Philosophie, in: Philosophie. Ethik, 2/1996.

* Wolf, A., A History of Science, Technology, and Philosophy in the 16th and 17th Centuries, New York 1935, London 21952, 1978.

* Wolf, A., A History of Science, Technology, and Philosophy in the 18th Century, 21952

* Wolf, T.R., Sinnverlust oder Seinsverlust? Ansätze zu einer Hermeneutik der Technik bei Husserl und Heidegger, in: J. Jonas & K.-U. Lembeck (Hrsg.), Mensch, Leben, Technik. Aktuelle Beiträge zur phänomenologischen Anthropologie, Würzburg 2005.

* Wright, K., The Place of the Work of Art in the Age of Technolo­gy, in: Ch. Macann, (Hrsg.), Martin Heidegger: Critical Assess­ments, 4 Bde., London 1992; hier: Bd. IV, Reverberations.

* Wurzer, J., Realität und virtuelle Welten. Philosophie für eine High-Tech-Gesellschaft, Essen 1997.

* Wyene, B., Die Rhetorik der Konsenspolitik. Eine kritische Betrachtung des Konzeptes der Technikfolgen-Abschätzung, in: M. Dierkes e.a. (Hrsg.), Technik und Parlament. Technikfolgen‑ Abschätzung: Konzepte, Erfahrungen, Chancen, Berlin 1986, S. 147‑ 182.

* Wyss, B., Zur Phänomenologie medientechnologischer Ästhetik. Der Zusammenhang von Medientechnologien und menschlicher Erfahrung, Bern 1995.

* Yang, O.-S., Hegels Technikverständnis und Versöhnungsinteresse zwischen Natur und Geist, Würzburg 1998.

* Zbinden, H., Mensch und Technik in unserer Zeit. Probleme des technischen Zeitalters in sozialer und kultureller Sicht, Bern/­München 1967.

* Zepf-Schwabe, A., Geschichten aus der Zeit der Maschinisierung des Daseins. Technischer Wandel und Wandel der Weltsicht, in: Philosophie. Ethik, 2/1996.

* Ziegler, G.J., Die Frage nach ethischen Prinzipien angesichts des technischen Fortschritts sowie der Gentechnik und Gentransplantation, in: Theologie und Glaube, 75, 1985, S. 380-392.

* Ziman, J., An Introduction to Science Studies. The Philosophical and Social Aspects of Science and Technology, Cambridge 1987.

* Zimmerli, W.Ch., Der Stellenwert des technischen Fortschritts aus philosophischer Sicht, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Dürfen wir, was wir können? Zum Verhältnis von Recht und Moral in der Gentechnologie, in: R. Flöhl (Hrsg.), Genforschung: Fluch oder Segen. Interdisziplinäre Stellungnahmen, München 1985, S. 59-85.

* Zimmerli, W.Ch., Ethik in der Praxis. Wege zur Realisierung einer Technikethik, Hannover 1998.

* Zimmerli, W.Ch., Karl Marx als Philosoph der Technik, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Kolonialisierung: Neu betrachtet. Aspekte einer Philosophie der technologischen Zivilisation, in: Information Philosophie, 3/2010.

* Zimmerli, W.Ch., Können oder dürfen? Gibt es ethische Grenzen des Technischen?, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braun­schweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Krise der Krisenethiken. Moralphilosophische Engpässe im technologischen Zeitalter und das Konzept einer problemorientierten Ethik, in: W. Kluxen (Hrsg.), Tradition und Innovation. XIII. Deutscher Kongreß für Philosophie, Bonn 24.‑29.9.1984, Hamburg 1988, S. 353-370.

* Zimmerli, W.Ch., Mut zur Furcht? Technische Humanität und die Produktion des Menschen der Zukunft, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Stählernes Gehäuse und schöner Schein. Kunst zwischen Kulturtechnik und Technikkultur, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996, Hildesheim 22005.

* Zimmerli, W.Ch., Technologie, Ethik und die Idee der Universi­tät, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Technologiefolgenabschätzung. Wissenschaft oder Politik?, in: W.Ch. Zimmerli, Technologie als "Kultur". Braunschweiger Texte, Hildesheim 1996.

* Zimmerli, W.Ch., Wandelt sich die Verantwortung mit dem tech­nischen Wandel?, in: H. Lenk & G. Ropohl (Hrsg.), Technik und Ethik, Stuttgart 1987, S. 92-111.

* Zimmermann, F., Die Widerspiegelung der Technik in der deutschen Dichtung von Goethe bis zur Gegenwart, Diss., 1913.

* Zimmerman, M., Heidegger and Marcuse: Technology as Ideology, in: P.T. Durbin & C. Mitcham (Hrsg.), Research in Philosophy and Technology, Bd. II, Greenwich (Conn.) 1979, S. 245-264.

* Zimmerman, M., Technological Culture and the End of Philosophy, in: P.T. Durbin & C. Mitcham (Hrsg.), Research in Philosophy and Technology, Bd. II, Greenwich (Conn.) 1979, S. 137-146.

* Zimmermann, R.E., Die außerordentlichen Reisen des Jules Verne. Zur Wissenschafts- und Technikrezeption im Frankreich des 19. Jahrhunderts, Paderborn 2005.

* Zoglauer, Th., Natur und Technik, in: G.Bien & Th. Gil & J. Wilke (Hrsg.), "Natur" im Umbruch?, Stuttgart/Bad Cannstatt 1993 (problemata, 127).

* Zschimmer, E., Philosophie der Technik. Vom Sinn der Technik und Kritik des Unsinns über die Technik, Jena 1914 [Philosophie der Technik. Einführung in die technische Ideenwelt, Stuttgart 31937].

> TEELLINCK, WILLEM

* Knevel, A., Ruim van hart. Willem Teellinck en de nodiging tot het Heilig Avondmaal, Kampen 2000.

* Op ‘t Hof, W.Z., Teellink. Een inleiding met kernteksten, 2007.

* Reuver, A. de, Alle dingen zijn gereed. Luther, Calvijn, Teellinck en Kohlbrugge over de avondmaalsviering, 2006.

* Westerink, H., Met het oog van de ziel. Een godsdienstpsychologische en mentaliteitshistorische studie naar mensvisie, zelfonderzoek en geloofsbeleving in het werk van Willem Teellinck (1579-1629), Diss., 2002.

 

> TEICHMÜLLER, GUSTAV

* Dyroff, A. & Pfennigsdorf, E. & Szylkarski, W., Vier Vorträge über Gustav Teichmüller, den Neubegründer der Philosophie des tätigen Geistes, o.O. 1939.

* Hanne, J.R., Teichmüllers neue Grundlegung der Philosophie, in: Protestantische Monatshefte, 3, 1899.

* Müller, A., Die Metaphysik Teichmüllers, in: Archiv für systematische Philosophie, 6, 1900.

* Müller, A., Die Religionsphilosophie Teichmüllers, in: Archiv für Geschichte der Philosophie, 14, 1909.

* Radovanovic, V.M., Menschengeist und Gottheit. Teichmüllers Religionsphilosophie auf Grund von dessen Metaphysik, Wien 1903.

* Schwenke, H., Zurück zur Wirklichkeit. Bewußtsein und Erkenntnis bei Gustav Teichmüller, Basel 2006.

* Szykarski, W., Teichmüllers philosophischer Entwicklungsgang. Vorstudium zur Lebensgeschichte des Denkers, in: Eranos, 4, Kannas 1938.

* Tennemann, E., G. Teichmüllers Philosophie des Christentums, Tartu/Breslau 1931.

 

> TEILHABE

* Normann, F., Teilhabe. Ein Schlüsselwort der Vätertheologie, Münster 1978.

 

> TEILHARD DE CHARDIN, PIERRE

* Barbour, G.B., Het veldwerk van Teilhard de Chardin, Utrecht 1967.

* Barbour, I.G., Teilhard’s Process Metaphysics, in: The Journal of Religion, 49/2,1969.

* Barthélémy-Madaule, M., Bergson und Teilhard de Chardin. Die Anfänge einer neuen Welterkenntnis, Olten 1970.

* Barthélémy-Madaule, M., Reflexion über die Methode und Perspek­tive Teilhards, in: K. Schmitz-Moormann (Hrsg.), Teilhard de Chardin in der Diskussion, Darmstadt 1986.

* Barthélémy-Madaule, M. & Beer, J. de & Cuénot, C., Teilhard de Chardin, Paris 1969.

* Bastide, G., Der Status der Reflexion im Denken Teilhard de Chardins, in: K. Schmitz-Moormann (Hrsg.), Teilhard de Chardin in der Diskussion, Darmstadt 1986.

* Benz, E., Schöpfungsglaube und Endzeiterwartung. Antwort auf Teilhard de Chardins Theologie der Evolution, München 1965.

* Benz, E., Teilhard de Chardin und die Zukunft des Menschen, in: K. Schmitz-Moormann (Hrsg.), Teilhard de Chardin in der Diskus­sion, Darmstadt 1986.